Traveling Allowance (प्रवास भत्ता) / Daily Allowance (दैनिक भत्ता)
Traveling Allowance (प्रवास भत्ता)
- शासकीय अधिकारी/कर्मचारी यांना शासकीय कामासाठी दौरे करावे लागतात. या दौऱ्यांसाठी शासन निर्णय दि.03.03.2010 नुसार प्रवास भत्ता व दैनिक भत्ता लागू करण्यात आलेला आहे.
शासकीय कर्मचारी यांची वर्गवारी (मुंबई नागरी सेवा नियम मधील नियम 377)
| वेतनानुसार वर्गीकरण | |||
| अ.क्र. | श्रेणी | वेतनसंरचनेतील ग्रेड वेतन | |
| 1 | प्रथम श्रेणी | रु. 6600/- व त्याहुन अधीक | |
| 2 | व्दितीय श्रेणी | रु. 4400 व त्याहुन अधीक मात्र रु. 6600/- पेक्षा कमी | |
| 3 | तृतीय श्रेणी | रु. 4400 पेक्षा कमी | |
विमान प्रवास (नियम 417-ब आणि 490)
- शासन निर्णय दि. 11/12/2006 नुसार पोलीस अधिकाऱ्यांचे विमान प्रवासाचे अधिकार अपर मुख्य सचिव,गृह यांना देण्यात आले आहे.
- शासन निर्णय दि.26.04.2020 नुसार महाराष्ट्र संवर्गातील अखिल भारतीय सेवेतील अधिकाऱ्यांना प्रवास भत्ता व विमान प्रवास संदर्भातील अनुज्ञेय सवलती संदर्भात सुचना दिल्या आहेत.
- शासन निर्णय दि. 27/09/2005 नुसार नागपूर जिल्हाधिकारी यांना विशेष विमान प्रवासची परवानगी देण्यात आली आहे.
साहव्या वेतन आयोगानुसारच्या वेतन संरचनेच्या अनुषंगाने दौऱ्यावरील व बदलीनंतरच्या रेल्वे प्रवासासंबंधीची पात्रता खाली प्रमाणे आहे.
तक्ता (अ)
| अ.क्र. | श्रेणी | शासकीय कर्मचारी धारण करीत असलेल्या पदाचे ग्रेड वेतन | प्रवासपात्रता – ऑर्डिनरी मेल,एक्सप्रेस,पॅसेंजर आणि अन्य सुपरफास्ट ट्रेन | |
| 1 | प्रथम श्रेणी | अ) रु. 8900/- व त्याहुन अधीक | वातानुकुलित प्रथम वर्ग /वातानुकुलित 2- स्तर शयनयान. | |
| ब) रु. 6600/- व त्याहुन अधीक मात्र रु. 8900/- पेक्षा कमी | व्दितीय वर्ग वातानुकुलित 2- स्तर शयनयान. / प्रथम वर्ग / वातानुकुलित खुर्ची यान. | |||
| 2 | व्दितीय श्रेणी | रु. 4400/- व त्याहुन अधीक मात्र रु. 6600/- पेक्षा कमी | प्रथम वर्ग / वातानुकुलित 3- स्तर शयनयान / वातानुकुलित खुर्ची यान / व्दितीय वर्ग शयनयान. | |
| 3 | तृतीय श्रेणी | अ) रु. 4200/- व त्याहुन अधीक मात्र रु. 4400/- पेक्षा कमी | वातानुकुलित खुर्ची यान / व्दितीय वर्ग शयनयान. | |
| ब) रु. 4200/- पेक्षा कमी | व्दितीय वर्ग शयनयान. |
तक्ता (ब)
| अ.क्र. | श्रेणी | शासकीय कर्मचारी धारण करीत असलेल्या पदाचे ग्रेड वेतन | प्रवासपात्रता | |
| राजधानी एक्सप्रेस | शताब्दी एक्सप्रेस | |||
| 1 | प्रथम श्रेणी | अ) रु. 8900/- व त्याहुन अधीक | वातानुकुलित प्रथम वर्ग / व्दितीय वर्ग वातानुकुलित 2 – स्तर शयनयान. | एक्झिक्युटिव्ह क्लास. |
| ब) रु. 6600/- व त्याहुन अधीक मात्र रु. 8900/- पेक्षा कमी | व्दितीय वर्ग वातानुकुलित 2 – स्तर शयनयान. | वातानुकुलित खुर्ची यान. | ||
| 2 | व्दितीय श्रेणी | रु. 4400/- व त्याहुन अधीक मात्र रु. 6600/- पेक्षा कमी | वातानुकुलित खुर्ची यान. | वातानुकुलित खुर्ची यान. |
- रेल्वेच्या प्रथम वर्गाने अथवा कोणत्याही वातानुकुल वर्गाने केलेल्या प्रवासाच्या प्रकरणी प्रवासभता देयकात तिकीट क्रमांक दिनांक इत्यादी तपशील नमूद करणे आवश्यक आहे.
- जेव्हा भोजनाची व नाश्त्याची विनामुल्य सोय असलेल्या कोणत्याही गाडीने प्रवास केला जाईल तेव्हा प्रवास कालावधीच्या 50 % दैनिक भत्ता शासकीय कर्मचाऱ्यांच्या प्रवासभत्ता देयकातुन कमी केला जाईल.
- तात्काळ आरक्षण/एजन्सी शुल्क- तात्काळ आरक्षण/एजन्सी शुल्कासाठी काही अटीच्या अधीन राहून परवानगी देण्यात आली आहे.
- दौरा कालावधी मोजताना विमानाने प्रवास केला असेलतर एकूण ४ तास Grace Period (जाण्याच्या प्रवासा वेळी २ तास आणि येण्याच्या प्रवासा वेळी २ तास).
- रेल्वे /बस /बोटने प्रवास केला तर एकूण २ तास Grace Period (जाण्याच्या प्रवासा वेळी १ तास आणि येण्याच्या प्रवासा वेळी 1 तास) मिळेल.
- Government Vehicle किंवा Hired/Owned Vehicle/Taxi/Auto भाडयाने घेतलेल्या वाहनामधील प्रवासासाठी हा Grace Period मिळणार नाही. (वित्त विभाग शासन निर्णय दि.११/०८/१९७७)
- शासन निर्णय दिनांक 10/06/2004 व दि. 03.03.2010 नुसार प्रवासाची तिकीटे रदद करण्यासाठी आकारण्यात येणाऱ्या शुल्काच्या प्रतिपूर्ती देय ठरविण्यात आल्या आहेत.
सार्वजनिक वाहनातून रस्ते मार्गाने प्रवास (नियम 414 आणि 490)
अ.क्र. | शासकीय कर्मचारी धारण करीत असलेल्या पदाचे ग्रेड वेतन | प्रवासभत्याची पात्रता |
| 1 | रु. 6600/- व त्याहुन अधीक | वातानुकुलित बस व ईतर सर्व बस |
| 2 | रु. 4400 व त्याहुन अधीक मात्र रु. 6600/- पेक्षा कमी | वातानुकुलित बस खेरीच ईतर सर्व बस |
| 3 | रु. 4400 पेक्षा कमी | सर्वसाधारण बस |
बोटीने प्रवास (समुद्र आणि नदी) (नियम 406 आणि 490)
| अ.क्र. | श्रेणी | शासकीय कर्मचारी धारण करीत असलेल्या पदाचे ग्रेड वेतन | समुद्र किंवा नदीवरील बोटीच्या वर्गाची पात्रता | |
| 1 | प्रथम श्रेणी | रु. 6600/- व त्याहुन अधीक | उच्चतम वर्ग | |
| 2 | व्दितीय श्रेणी | अ) रु. 4400/- व त्याहुन अधीक मात्र रु. 6600/- पेक्षा कमी | दोन वर्गातील वरचा, तीनमधील मधला वर्ग, चारमधील दुसरा | |
| ब) रु. 4200/- व त्याहुन अधीक मात्र रु. 4400/- पेक्षा कमी | दोन वर्गातील मधील खालचा, तीनमधील मधला वर्ग, चारमधील तीसरा | |||
| 3 | तृतीय श्रेणी | रु. 4200/- पेक्षा कमी | निम्नतम वर्ग |
दैनिक भत्ता (Daily Allowance)
कर्मचाऱ्याने शासकीय विश्रामगृहात वास्तव्य केल्यास /स्वत: राहण्याची अन्य व्यवस्था केल्यास मंजूर करावयाचे दैनिक भत्याचे सुधारित दर खालीलप्रमाणे आहे.
तक्ता – अ
| अ.क्र. | श्रेणी | शासकीय कर्मचारी धारण करीत असलेल्या पदाचे ग्रेड वेतन | दिल्ली, मुंबई, कोलकत्ता, चेन्नई, बंगरुळ, हैदराबाद. | देशातील / राज्यातील ‘अ’ वर्ग शहरे | देशातील / राज्यातील ‘ब-1’ वर्ग शहरे | अन्य स्तंभात समाविष्ट नसलेली शहरे /गावे |
| 1 | प्रथम श्रेणी | अ) रु. 8900/- व त्याहुन अधीक | 325 | 200 | 160 | 130 |
| ब) रु 6600/- ते रु. 8900/- | 290 | 180 | 140 | 120 | ||
| 2 | व्दितीय श्रेणी | अ) रु. 5400/- ते रु. 6600/- | 290 | 180 | 140 | 120 |
| ब) रु. 4400/- ते रु. 5400/- | 225 | 150 | 140 | 110 | ||
| 3 | तृतीय श्रेणी | अ) रु. 4200/- ते रु. 4300/- | 210 | 130 | 130 | 110 |
| ब) रु. 4200/- पेक्षा कमी | 160 | 125 | 125 | 100 |
अनुसुचीत दर आकारणाऱ्या हॉटेलमध्ये वास्तव्य केल्यास दैनिक भत्याचे दर.
तक्ता – ब
| अ.क्र. | श्रेणी | शासकीय कर्मचारी धारण करीत असलेल्या पदाचे ग्रेड वेतन | दिल्ली, मुंबई, कोलकत्ता, चेन्नई, बंगरुळ, हैदराबाद. | देशातील / राज्यातील ‘अ’ वर्ग शहरे | देशातील / राज्यातील ‘ब-1’ वर्ग शहरे | अन्य स्तंभात समाविष्ट नसलेली शहरे /गावे |
| 1 | प्रथम श्रेणी | अ) रु. 8900/- व त्याहुन अधीक | 5000 | 800 | 650 | 500 |
| ब) रु 6600/- ते रु. 8900/- | 3000 | 600 | 500 | 350 | ||
| 2 | व्दितीय श्रेणी | अ) रु. 5400/- ते रु. 6600/- | 2000 | 600 | 500 | 350 |
| ब) रु. 4400/- ते रु. 5400/- | 1500 | 450 | 375 | 300 | ||
| 3 | तृतीय श्रेणी | अ) रु. 4200/- ते रु. 4300/- | 900 | 300 | 250 | 200 |
| ब) रु. 4200/- पेक्षा कमी | 800 | 225 | 225 | 150 |
देशातील व राज्यातील अ व ब-1 शहरे पुढीलप्रमाणे आहेत.
| अ.क्र. | शहरांचे वर्गीकरण | शहरांची नावे |
| 1 | अ वर्ग शहरे | 1) महाराष्ट्र – पुणे, नागपूर , 2) गुजरात – अहमदाबाद, सुरत, 3) राजस्थान – जयपूर, 4) उत्तरप्रदेश – लखनौ, कानपूर. |
| 2 | ब-1 वर्ग शहरे | 1) महाराष्ट्र – नाशीक 2) आंध्रप्रदेश-विजयवाडा,विशाखापट्टणम, 3) बिहार-पाटणा, 4) गुजरात-राजकोट,वडोदरा, 5) हरीयाणा-फरीदाबाद, 6) झारखंड-जमशेदपूर,धनबाद,7) केरळ-कोच्ची, 8)मध्यप्रदेश-जबलपूर, भोपाळ, इंदोर, 9) पंजाब-अमृतसर,लुधीयाना,10) तमिळनाडु-कोईंबतुर,मदुराई, 11) उत्तरप्रदेश मेरठ,आग्रा,अलाहाबाद,वाराणसी,12) पश्चीमबंगाल-असनसोल. |
शासन निर्णय दि. 19.06.2006 नुसार अनुपस्थितीचा कालावधी व दैंनिक भत्याचे दर व नियम क्र.451 (अ)
| अ.क्र. | अनुपस्थितीचा कालावधी | अनुज्ञेय दैंनिक भत्ता |
| 1 | 6 तासापर्यंत | अनुज्ञेय दराच्या 30 टकके |
| 2 | 6 तासापेक्षा जास्त 12 तासापर्यंत | अनुज्ञेय दराच्या 50 टकके |
| 3 | 12 तासापेक्षा जास्त | पूर्ण दराने |
- शासन निर्णय दि. 11/12/2006, या नियमा अंतर्गत 8 किलोमीटर पेक्षा जास्त अंतरावर स्वत:च्या अथवा सार्वजनिक वाहनाने खर्च केल्यास त्यास त्याची प्रतिपूर्ती मिळेल.
- नगरपालिकाहद्दीत व 8 किमी पेक्षा जास्त अंतरावरील सार्वजनिक वाहनाने केलेल्या प्रवासाचा खर्च व अनुज्ञेय दराच्या 50 टकके दैंनिक भत्ता अनुज्ञेय राहील. यात ग्रेस पिरीयड अनुज्ञेय राहनार नाही.
शासकीय कर्मचारी जेव्हा दौऱ्यावर विशेषत: प्रशिक्षण, चर्चासत्र, अभ्यासदौरा इत्यादी करीता बाहेरगावी जातात. तेव्हा त्यांच्या राहण्याची व भोजनाची व्यवस्था शासनाकडून केल्या जाते. त्यावेळी त्यांना पुढील प्रमाणे दैनिक भत्ता अनुज्ञेय राहतो.
| अ.क्र. | तपशील | अनुज्ञेय दैनिक भत्ता |
| 1 | राहण्याची व भोजणाची मोफत सोय | 1/4 दराने |
| 2 | फक्त भोजणाची मोफत सोय | 1/2 दराने |
| 3 | फक्त राहण्याची मोफत सोय | 3/4 दराने |
- शासन निर्णय दिनांक 02/05/2013 नुसार राज्य शासकीय अधिकारी /कर्मचाऱ्यांना शासकीय कामकाजास्तव हॉटेल वास्तव्यासाठी देय असलेल्या दैनिक भत्त्याच्या दरांत सुधारणा खालीप्रमाणे करण्यात आल्या आहेत.
- शासन निर्णय दि.30/09/2022 नुसार राज्य शासकीय अधिकारी/कर्मचाऱ्यांना शासकीय कामकाजास्तव हॉटेल वास्तव्यासाठी देय असलेल्या दैनिक भत्त्याच्या दरांत सुधारणा करण्यात आली आहे.
- हॉटेल वास्तव्यासाठी दैनिक भत्याची मागणी करताना शासकीय कर्मचाऱ्यास हॉटेलमध्ये राहण्याचा/राहण्याचा व जेवणाचा आलेला प्रत्यक्ष खर्च, सर्वसाधारणपणे अनुज्ञेय असलेल्या दैनिक भत्याच्या रकमेपेक्षा अधिक आहे हे दर्शविणारी एकच पावती सादर करण्यात यावी.